Voor u ligt de tweede hoofdlijnenrapportage van het jaar 2020.
De opzet van de rapportage is als volgt: per programma wordt de stand van zaken van de geformuleerde maatregelen (elementen 'kwaliteit' en 'tijd') en de taakvelden (element 'geld') uit de programmabegroting met een kleurencode aangegeven.
De gehanteerde kleurencodes zijn als volgt:
|
Groen |
= |
Realisatie volgens begroting, + gewijzigde opdracht na afweging en besluitvorming door raad. |
|
Oranje |
= |
Realisatie staat onder druk. |
|
Rood |
= |
Realisatie niet in begrotingsjaar. |
Doelstelling/actiepunten: de kleurencode en de toelichting geven aan in hoeverre de geplande activiteit is uitgevoerd.
(Deel)taakvelden: de kleurencode en de toelichting geven aan in hoeverre de geplande activiteit binnen het beschikbare budget wordt uitgevoerd.
Door een raadswerkgroep is een eerste aanzet gemaakt met het formuleren van een aantal gemeentelijke indicatoren. Gezien de ontwikkelfase waarin deze indicatoren zich bevinden is nog niet op alle onderdelen informatie beschikbaar of de benoemde onderdelen zijn pas gestart in het begrotingsjaar 2020. De informatieve waarde van de indicatoren wijzigt nog steeds en over de verdere finetuning is intensief overleg met de raadswerkgroep indicatoren.
Ten aanzien van de programma's en projecten wordt afzonderlijk gerapporteerd via de bijgevoegde bijlage. Deze bijlage is in te zien via de "Meer"-knop aan de rechterzijde van het scherm.
Financiële gevolgen
In onderstaand overzicht zijn de financiële consequenties van de tweede hoofdlijnenrapportage 2020 aangegeven.
Taakveld 1.1 Samenkracht en burgerparticipatie
De hogere algemene uitkering als gevolg van het coronacompensatiepakket van de rijksoverheid resulteert in een hoger budget Voorschoolse voorziening peuters in verband met (gedeeltelijke) sluiting van de kinderopvang voor een bedrag van € 14.638,--.
Taakveld 1.3 Inkomensregelingen
Als gevolg van de in 2020 ontstane Coronacrisis heeft het kabinet een noodpakket aan maatregelen voor het bedrijfsleven ingevoerd. Een daarvan de is Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo). Deze regeling valt onder de Participatiewet en is in de begroting toegevoegd onder dit taakveld. Het uitgangspunt is dat de uitkeringen aan ondernemers en de uitvoeringskosten door het Rijk volledig worden vergoed aan gemeenten. Op grond van nu ingediende aanvragen (340) en nog te verwachten aanvragen worden de uitgaven voorlopig geschat op € 2.000.000,--. In de bevoorschotting is een nader te bepalen bedrag voor uitvoeringskosten opgenomen. Aan voorschotten is aan Nunspeet momenteel een bedrag van € 5.216.000,-- uitbetaald. Bij de 1e hoofdlijnenrapportage was al een bedrag geraamd van € 2.750.000,-- Derhalve dienen de baten en lasten incidenteel met € 2.466.000,- te worden verhoogd. De afrekening zal plaatsvinden op basis van toegekende aanvragen voor uitkeringen en kredieten. Een teveel ontvangen bedrag aan voorschotten moet worden terugbetaald aan het ministerie van SZW.
Het BUIG-budget voor 2020 is in april 2020 nader voorlopig vastgesteld op € 3.825.046,-- De begrote baten en lasten binnen het onderdeel Participatiewet worden verlaagd met € 142.462,--.
De financieringssystematiek van de BBZ is in 2020 gewijzigd. In de begroting moet voortaan worden uitgegaan van een neutrale raming voor de bedrijfskredieten. De uitgaven zijn nu begroot op € 311.440,--. Dit bedrag wordt aan de ontvangsten zijde ook opgenomen als rijksbijdrage. Derhalve dient de raming van de inkomsten te worden verhoogd met € 42.840,--.
Taakveld 1.4 Begeleide participatie
Als gevolg van het coronavirus zijn de Sociale Werkbedrijven geheel of gedeeltelijk gesloten. Daardoor vallen bedrijfsopbrengsten weg waarmee (deels) de loonkosten van medewerkers die werkzaam zijn voor een Sociale Werkbedrijf worden gefinancierd. Tekorten in de exploitatie wor-den in de reguliere systematiek opgevangen door een hogere gemeentelijke bijdrage. Deze financieringsbron staat onder druk omdat gemeenten financiële gevolgen hebben van de coronacrisis. Het kabinet heeft daarom besloten de integratie-uitkering Participatie, onderdeel Wet so-ciale werkvoorziening (Wsw), te verhogen. De hogere algemene uitkering als gevolg van de corona compensatiepakket bedraagt € 185.411,--.
Taakveld 1.5 Arbeidsparticipatie
De uitgaven voor arbeidsparticipatie en re-integratie laten een onderschrijding zien over 2020 van circa € 100.000,--. De reden hiervan is dat door Covid-19 de ingezette trajecten voor re-integratie tijdelijk zijn stopgezet en minder nieuwe trajecten zijn ingezet.
Bij het Sociaal domein is sprake van budgettair neutraal ramen. Een hogere of lagere rijksbijdrage betekent ook een hoger of lager budget voor Participatie. Op basis van de Meicirculaire 2020 is een hogere bijdrage berekend. Tegenover de aanpassing van de raming van de inkomsten via de algemene uitkering voor het Sociaal domein dienen de ramingen van de uitgaven bij dit taakveld met € 236.950,-- te worden verhoogd.
Taakveld 1.6.2 Maatwerkvoorzieningen WMO Dienstverlening
Bij het Sociaal domein is sprake van budgettair neutraal ramen. Een hogere of lagere rijksbijdrage betekent ook een hoger of lager budget voor de WMO. Op basis van de Meicirculaire 2020 is een hogere bijdrage berekend. Tegenover de aanpassing van de raming van de inkomsten via de algemene uitkering voor het Sociaal domein dienen de ramingen van de uitgaven bij dit taakveld met € 247.808,-- te worden verhoogd.
De hogere algemene uitkering als gevolg van de corona compensatiepakket van de rijksoverheid heeft als gevolg dat het WMO budget wordt verhoogd met € 19.489,--.
Taakveld 1.7.1 Maatwerkdienstverlening 18+
Het geraamde boven budgettaire deel van € 350.000,-- voor de aanzuigende werking aanvragen WMO is voor 2020 vooralsnog niet nodig. Voorgesteld wordt om dit budget binnen het programma Sociaal Domein toe te voegen aan het taakveld 1.7.2 Maatwerkdienstverlening 18-. In de programmabegroting 2021-2024 zijn deze middelen structureel geraamd bij taakveld 1.7.2 Maatwerkdienstverlening 18-.
Taakveld 1.7.2 Maatwerkdienstverlening 18-
Bij het Sociaal domein is sprake van budgettair neutraal ramen. Hogere/lagere inkomsten van het Rijk betekenen anderzijds hogere/lagere uitgaven voor Jeugd. In 2020 is vanwege verwachte tekorten boven de uitkering een bedrag van € 850.000,-- extra geraamd conform het collegeprogramma waarvan € 500.000,-- voor Jeugdzorg en € 350.000,-- aanzuigende werking Wmo. Met deze rapportage wordt voorgesteld deze € 350.000,-- uit het taakveld 1.7.1 Maatwerkdienstverlening 18+ toe te voegen aan dit taakveld. Er is al besluitvorming om van de beschikbare middelen uit het collegeprogramma € 500.000,-- te onttrekken aan de reserve Sociaal Domein.
Op basis van de Meicirculaire 2020 is een hogere bijdrage berekend. Tegenover de aanpassing van de raming van de inkomsten via de algemene uitkering voor het Sociaal domein dienen de ramingen van de uitgaven bij dit taakveld met € 438.523,-- te worden verhoogd.
De hogere algemene uitkering als gevolg van de corona compensatiepakket van de rijksoverheid heeft als gevolg dat het jeugdbudget wordt verhoogd met € 56.194,--.
Sinds april 2020 is een lokaal projectteam met een zestiental maatregelen aan de slag om het tekort op Jeugd terug te dringen. Per maand wordt de commissie van de voortgang op de hoogte gehouden. Omdat niet alle maatregelen per direct geëffectueerd kunnen worden (processen kosten tijd omdat er sprake is van meerdere stakeholders) is niet direct een grote financiële besparing zichtbaar. Een deel van de maatregelen kan (pas) per 1 januari 2021 ingaan.
De begrotingsprognose voor het jaar 2020 was een tekort van € 1.740.000,=. Op basis van de doorrekening van de cijfers van de eerste helft 2020 is de prognose van het tekort € 1.745.000,=.
Taakveld 1.8.1 Geëscaleerde zorg 18+
Voor Beschermd Wonen en maatschappelijke opvang heeft plaatsvervangend centrumgemeente Harderwijk in 2019 meer budgetten ontvangen dan begroot. Dit heeft geresulteerd in een verevening van dit positieve resultaat met de regiogemeenten. Voor Nunspeet betreft dit € 669.760,-. Dit bedrag is geoormerkt voor lokaal gebruik en ten behoeve van kwetsbare inwoners van de gemeente Nunspeet in relatie tot de regionale visie op beschermd wonen en maatschappelijke opvang.
Het college heeft besloten om maximaal € 100.000, - over te hevelen naar 2021 bij de tweede hoofdlijnenrapportage 2020 voor de lokale opgaven beschermd wonen en maatschappelijke opvang, waar al planvorming voor aanwezig is. Voor het resterende bedrag van € 569.760, - bij de vaststelling van de tweede hoofdlijnenrapportage 2020 de raad te laten besluiten dit te storten in de reserve Beschermd Wonen Lokaal.
Taakveld 3.2 Grondexploitatie
Het beleid is dat de gemeente Nunspeet uitgaat van ‘totaalfinanciering’. Er wordt geen aparte financiering voor iedere investering geregeld, maar we financieren het geheel van investeringen voor zover mogelijk met eigen liquide middelen en anders met aan te trekken leningen. Het is in dit systeem van totaalfinanciering niet mogelijk een rechtstreekse ‘link’ te leggen tussen een bepaalde investering. Om toch de rentekosten te kunnen doorberekenen aan de investeringen is een methodiek nodig. Hierbij worden de rentekosten omgerekend naar een binnengemeentelijk omslagtarief.
Bij de grondexploitatie-opzet is conform de BBV-voorschriften een rente toegepast dat gebaseerd is op het gewogen gemiddelde rentepercentage van de leningenportefeuille van de gemeente, naar de verhouding vreemd vermogen/eigen vermogen. De uit deze projecten voortvloeiende kapitaallasten (rente) worden vanuit de exploitatie toegevoegd aan deze projecten. Voor de grondexploitaties is bij de begroting geen renteomslag berekend, gezien de exploitaties over de looptijd budgettair en sluitend geraamd zijn. De gemaakte kosten zullen (in de toekomst) gedekt worden door opbrengst van de gronden. De kosten lopen echter voor de baten uit.
Door de raad is voor het project Molenbeek als beleid vastgesteld dat, als dekking voor het verwachte tekort, de jaarlijks toegerekende rente op het project wordt afgewaardeerd ten laste van het taakveld 3.2 Grondexploitaties. Voor 2020 is hiermee een bedrag gemoeid van € 21.000,--.
Dit beleid geldt niet voor de overige grondexploitaties met als gevolg een positief rentevoordeel € 34.000,-- voor de ‘gewone’ exploitatie. Bij de grondexploitaties wordt rekening gehouden met een rentelast, maar doordat verschillen exploitaties vertraagd of gefaseerd worden uitgevoerd is er een groot risico of in de toekomst de exploitaties wel budgettair neutraal afgesloten worden. Om dit risico niet naar de toekomst te schuiven wordt voorgesteld bij grondexploitaties waarbij de verwachting dat deze niet budgettair neutraal worden afgesloten, het positieve rentevoordeel te gebruiken om voor hetzelfde bedrag als de renteboeking een afwaardering te boeken bij de diverse grondexploitaties taakveld 3.2 Grondexploitatie. Dit geldt niet voor grondexploitatie De Kolk, omdat de berekening een toekomstig positief resultaat laat zien.
Taakveld 4.1 Volksgezondheid
Momenteel is er een overschrijding op de post vanwege de verhoogde inwonersbijdrage van de GGD en het rijksvaccinatieprogramma. Als stelpost is binnen de Algemene uitkering een bedrag voor het vaccinatieprogramma beschikbaar van € 57.000,-- Voorgesteld wordt dit bedrag structureel toe te voegen aan taakveld 4.1 Volksgezondheid.
Taakveld 7.3 Cultuur
De lokale overheden zijn verantwoordelijk voor twee derde van alle subsidies aan cultuur en houden als zodanig de culturele infrastructuur overeind. Het rijk heeft daarom besloten om een compensatie aan medeoverheden te verstrekken. Vooruitlopend op rijksregelingen is er door de gemeente al geld beschikbaar gesteld voor dit onderdeel. De hogere algemene uitkering gebaseerd op het corona compensatiepakket van de rijksoverheid heeft als gevolg dat het budget voor Cultuur en ontspanning kan worden verhoogd met € 83.997,--. Voorgesteld wordt dit bedrag als stelpost binnen Taakveld 9.7 algemene uitkering te ramen.
Taakveld 8.4.2 Economische promotie financiën
Van het ministerie Binnenlandse zaken is een brief ontvangen inzake verdeling compensatiepakket coronacrisis. De hogere algemene uitkering compenseert een deel van de niet ontvangen toeristenbelasting in de periode van 1 maart 2020 tot en met 1 juni 2020. Het extra bedrag voor de gemeente Nunspeet is € 160.000,--.
Gelet op de verdere versoepelingen van het kabinet, de terughoudendheid bij een grote groep Nederlanders om zich buiten de landsgrenzen te begeven alsmede flankerend het deels nog niet openstellen van diverse vakantiegebieden, zal dit een positief effect hebben op het toerisme in eigen land en dus ook in onze gemeente. Probleem is dat in het hoogseizoen dit niet veel effect zal hebben aangezien vol, vol is. Echter het voorseizoen is wel grotendeels verloren gegaan voor de campings en een lagere bezetting in andere verblijfslocaties als gevolg van diverse maatregelen. De effecten voor het naseizoen laten zich niet echt ramen op dit moment omdat dit afhankelijk is van teveel factoren die thans nog onduidelijk c.q. onzeker zijn. Al met al is de verwachting dat de geraamde 65%(eerste hoofdlijnenrapportage 2020) lagere opbrengst toeristenbelasting in positieve zin ruim bijgesteld kan worden, naar een 35% lagere opbrengst dan begroot. De naar verwachting (en verwerkt bij de eerste hoofdlijnenrapportage) lagere opbrengst van € 500.000,-- kan nu bijgesteld worden naar € 250.000,-- inclusief de bovenvermelde compensatie. Per saldo resulteert dit in een lagere opbrengst voor de gemeente van € 90.000,--.
Taakveld 9.4 Overhead, ondersteuning organisatie
Voor de uitvoering van werkzaamheden in het kader van de Vennootschapsbelasting is een budget geraamd van circa € 2.500,-. In verband met onbekendheid met deze materie heeft inhuur van externe expertise plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot een budgetoverschrijding van € 30.600,--. Voorgesteld wordt de raad een incidenteel aanvullend budget te vragen van € 30.600,--
Door de voorgeschreven integratie van de BAG en de WOZ en het taxeren op basis van de BAG gegevens, ziekte en zwangerschappen zijn er achterstanden ontstaan in de basisregistraties en bij het KCC/burgerzaken. Om dit op te lossen is er personeel ingehuurd. De niet begrote kosten hiervoor bedragen € 275.000,--. Deels wordt dit opgevangen door ziekte/zwangerschapsuitkeringen en het niet invullen van vacatures. Het bespaarde/ontvangen bedrag is € 239.000,--. Per saldo bedraagt het te kort op personeelskosten € 36.000,--
Taakveld 9.5 Treasury
De rentekosten voor de langlopende rekeningen komen voor 2020 uit op ca. € 390.000,--. Dit is € 57.000,-- lager ten opzichte van het begrote bedrag van € 447.000,--. De oorzaak van dit voordelige verschil is dat in de begroting abusievelijk een te hoog bedrag is opgenomen. Ook zijn er op basis van de huidige liquiditeitsprognose geen nieuwe langlopende leningen in 2020 aangetrokken.
Het uitbetaalde dividend van Alliander over 2019 bedraagt ca. € 282.000,--. Dit is € 29.000,-- lager dan is begroot. Dit is het gevolg van een lager netto resultaat in 2019 waardoor er minder dividend door Alliander is uitgekeerd.
De dividenduitkering Afvalsturing Friesland over 2019 bedraagt ruim € 18.000,--. Omdat in de begroting geen rekening is gehouden met deze dividenduitkering betreft dit een voordelig verschil.
Hogere dekking omslagrente
Het gevolg van de renteboeking bij taakveld 3.2 Grondexploitaties is, dat er op het taakveld 9.5 Treasury een hogere dekking van de omslagrente wordt gerealiseerd van € 55.000,--. Daar tegenover staat de afwaardering bij taakveld 3.2 Grondexploitaties van € 21.000,--. Voorgesteld wordt het saldo van € 34.000,-- toe te voegen aan de reserve grondexploitatie.
Taakveld 9.7 Algemene uitkering
In de eerste hoofdlijnenrapportage is het effect van de Decembercirculaire 2019 verwerkt. Via deze hoofdlijnenrapportage wordt de raming voor 2020 aangepast aan de ontwikkelingen uit de Meicirculaire 2020 en corona-effecten uit de bijstellingsbrief van juni 2020.
De raming van de inkomsten Algemene uitkering, onderdeel Sociaal domein, dient te worden verhoogd met € 923.281,--. Tegenover deze aanpassing van de inkomsten Sociaal domein worden de ramingen van de uitgaven bij de volgende Taakvelden ook aangepast: Taakveld 1.6 Maatwerkvoorzieningen WMO: de ramingen onder dit taakveld voor de WMO (nieuwe taken) worden in totaal met € 247.808,-- verhoogd. Taakveld 1.72 Maatwerkdienstverlening 18-: de ramingen onder dit taakveld voor de Jeugdzorg worden in totaal met € 438.523,-- verhoogd en taakveld 1.5 Participatie: de raming wordt verhoogd met € 236.950,--.
De inkomsten Algemene uitkering, onderdeel algemeen worden verlaagd met € 578.641,-- Voor de Algemene uitkering was bij de 1e hoofdlijnenrapportage 2020 al een bedrag verwerkt van € 1.090.000,- Echter bij de verwerking van de meicirculaire is pas de verdeling over het onderdeel Sociaal domein en Algemene uitkering te berekenen.
Voor de algemene uitkering 2019 heeft nog een verrekening plaatsgevonden die wordt veroor-zaakt door wijzigingen in de maatstafgewichten en de wegingsfactoren als gevolg van door de gebruiker ingebrachte basisgegevens. Dit heeft een incidenteel positief effect van € 49.000,--
Aan het Gemeentefonds worden bedragen toegevoegd voor onderwerpen die voor de gemeente extra uitgaven betekenen. Niet altijd is volledig duidelijk op welke wijze deze zullen worden inge-zet en moet (nadere) besluitvorming worden afgewacht. In de meicirculaire worden via integratie-uitkeringen gelden ontvangen voor Maatschappelijke begeleiding van statushouders voor een bedrag van € 16.590,-- en voor Inburgering voor de jaren 2020-2023 respectievelijk de volgende bedragen € 54.709,--, € 35.421,--, € 78.724 en vanaf 2023 € 86.606,-- structureel. Voorgesteld wordt deze bedragen toe te voegen als stelpost in de algemene uitkering.
Per 1 augustus 2020 stond nog een bedrag aan stelposten van € 171.280,-- 'geparkeerd'. Het betreft een budget van € 57.000,-- voor het rijksvaccinatieprogramma, € 28.500,-- voor toezicht handhaving kinderopvang en gastouderopvang, € 25.780,-- voor extra contactmoment jong vol-wassenen, € 24.400,-- voor schulden en armoede, € 31.600,-- voor verhoging taalniveau status-houders en € 4.000,-- voor de Donorwet.
De wijzigingen ten opzichte van de meicirculaire 2020 als gevolg van het compensatiepakket coronacrisis zijn van toepassing op de volgende clusters en bedraagt totaal bijna € 160.000,--. Via Pauw (de applicatie die de gemeente gebruikt voor de berekeningen van het gemeentefonds) is onderstaande verdeling te berekenen:
- Cultuur en ontspanning € 83.997,--
- Jeugd € 56.194,--
- Maatschappelijke ondersteuning € 19.489,--
TOTAAL € 159.680,--
Voorgesteld wordt om de taakvelden 1.72 Maatwerkdienstverlening 18- en 1.6 Maatwerkvoorzieningen WMO met bovenstaande bedragen te verhogen en het bedrag van taakveld 7.3 Cultuur-presentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie als stelpost op te nemen.
Voor een drietal integratie- en decentralisatie- uitkeringen is de onderstaande compensatie van toepassing voor een totaalbedrag van ruim € 360.000,--:
- Voorschoolse voorziening peuters € 14.638,--
- Toeristenbelasting € 160.000,--
- Participatie € 185.411,--
TOTAAL € 360.049,--
Voorgesteld wordt om de budgetten op de taakvelden 1.1 Samenkracht en burgerparticipatie, 8.4 Economische promotie en 1.5 Participatie voor 2020 te verhogen met bovengenoemde bedragen.
Taakveld 9.10 mutaties reserves
Het gevolg van de renteboeking bij taakveld 3.2 Grondexploitaties is, dat er op het taakveld 9.5 Treasury een hogere dekking van de omslagrente wordt gerealiseerd van € 55.000,--. Daar tegenover staat de afwaardering bij taakveld 3.2 Grondexploitaties van € 21.000,--. Voorgesteld wordt het saldo van € 34.000,-- toe te voegen aan de reserve grondexploitatie.
Voor Beschermd Wonen en maatschappelijke opvang (taakveld 1.8.1 Geëscaleerde zorg 18+) is vanuit de centrumgemeente Harderwijk de verevening over het jaar 2019 ontvangen voor een bedrag van € 669.760,-. Het college heeft besloten om maximaal € 100.000, - over te hevelen naar 2021. Van het resterende bedrag van € 569.760,-- wordt bij deze hoofdlijnenrapportage aan de raad voorgesteld om dit te storten in de reserve Beschermd Wonen Lokaal.
Structurele gevolgen
De hoofdlijnenrapportage is niet bedoeld om (structureel) nieuw beleid in de lopende (meerjaren)begroting te verwerken. In deze rapportage zijn een aantal taken met een structureel karakter opgenomen die het gevolg zijn van onder andere bijstellingen van uitkeringen van derden of van reeds in het verleden genomen bestuurlijke besluiten. Het gaat om de volgende onderwerpen:
| taakveld 2.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken | 164.810 | N |
| taakveld 9.5 Treasury | 84.620 | N |
| Totaal | 249.430 | N |