Op grond van de Gemeentewet zijn alle overschrijdingen op de lasten ten opzichte van de begroting onrechtmatig. Teneinde een afweging te kunnen maken van de relevantie van deze onrechtmatige lasten is het criterium ‘passend binnen het door de Raad uitgezette beleid’ van belang. Financiële beheershandelingen, die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Als blijkt dat de gerealiseerde bedragen hoger zijn dan de, ook na de laatste begrotingswijziging, geraamde bedragen is in beginsel sprake van onrechtmatige uitgaven (begrotingsonrechtmatigheid) aangezien mogelijk het budgetrecht van de gemeenteraad in het geding is. De financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.
De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van het normen- en toetsingskader geen kaders meegegeven voor de begrotingsrechtmatigheid. Bij de toelichting op afwijkingen binnen de programma’s is de grens van € 25.000,-- per taakveld gehanteerd. Deze grens is ook gehanteerd bij de bepaling van de begrotingsrechtmatigheid. Ten aanzien van de begrotingsoverschrijdingen worden de volgende soorten overschrijdingen onderscheiden:
|
|
Rechtmatig
|
Onrechtmatig
|
|
Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet.
|
X
|
|
|
Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld vanwege een open einde (subsidie)regeling. Vaak blijken dergelijke zaken pas in het kader van het opmaken van de jaarrekening.
|
X
|
|
|
Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de raad.
|
|
X
|
|
Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd.
|
|
X
|
|
Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheidsgevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente er voor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. Ook kunnen er gevolgen zijn voor het lopende jaar.
geconstateerd tijdens verantwoordingsjaar
geconstateerd na verantwoordingsjaar
|
X
|
X
|
|
Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren.
jaar van investeren
afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren
|
X
|
X
|
In onderstaand overzicht is aangegeven welke programma’s een overschrijding laten zien, in hoeverre deze overschrijding als onrechtmatig is geclassificeerd en welke foutencategorieën benoemd zijn. Verder wordt per programma een korte toelichting gegeven.
|
Omschrijving
|
Hogere lasten dan begroot (-/-= lagere lasten)
|
Hogere baten dan begroot (-/- = lagere baten)
|
Saldo (-/- = voordelig)
|
Lastenoverschrijding op taakveld groter dan € 25.000,--
|
Waarvan onrechtmatig
|
|
Programma 1
|
€ 1.816.000
|
€ 535.000
|
€ 1.281.000
|
€ 2.291.000
|
€ 0
|
|
Programma 2
|
-/- € 546.000
|
€ 2.000
|
-/- € 548.000
|
€ 0
|
€ 0
|
|
Programma 3
|
€ 408.000
|
€ 2.282.000
|
€ 1.874.000 |
€ 449.000
|
€ 0
|
|
Programma 4
|
€59.000
|
€ 561.000
|
€ 502.000 |
€ 205.000
|
€ 0
|
|
Programma 5
|
€ 83.000
|
€ 66.000
|
€ 17.000
|
€ 272.000
|
€ 0
|
|
Programma 6
|
€ 80.000
|
-/- € 81.000
|
€ 161.000
|
€ 116.000
|
€ 0
|
|
Programma 7
|
-/- € 1.190.000
|
-/- € 77.000
|
-/- € 1.113.000
|
€ 0
|
€ 0
|
|
Programma 8
|
€ 10.000
|
-/- € 234.000
|
-/- € 224.000
|
€ 155.000
|
€ 0
|
|
Programma 9
|
-/- € 1.710.000
|
€ 14.000
|
-/- € 1.724.000
|
€ 73.000
|
€ 0
|
Toelichting lastenoverschrijdingen
Programma 1
Taakveld 1.72 Maatwerkdienstverlening 18-
De uitvoering van de door het Rijk gedecentraliseerde taken in het Sociaal domein (Jeugdzorg, WMO en participatie) is in 2018 een nadelig resultaat van ca. 2,8 miljoen euro verantwoord. Bij de tussentijdse rapportage is al 0,7 miljoen verwerkt zodat bij het jaarrekeningresultaat de overschrijding 2,1 miljoen euro bedraagt. Deze overschrijding is met name toe te schrijven aan het onderdeel Jeugdzorg voor een bedrag van 2,2 miljoen euro.
Programma 3
Taakveld 3.1 Ruimtelijke ordening
Als gevolg van de hoogconjunctuur op gebied van woningbouwontwikkeling alsmede inzet diverse ambitieuze projecten zijn de uitgaven gestegen. Op hetzelfde programma komen echter ook diverse extra legesinkomsten binnen. Inhoudelijk gezien zijn de doelstellingen gerealiseerd.
De overschrijding binnen het taakveld 3 is gedekt door een onttrekking aan de reserve grondexploitatie (binnen het taakveld 9.10 Mutaties reserves).
Taakveld 3.2 Grondexploitatie algemeen
Door de raad is voor het project Molenbeek als beleid vastgesteld dat, als dekking voor het verwachte tekort, de jaarlijks toegerekende rente op het project wordt afgewaardeerd ten laste van het taakveld 3.2 Grondexploitaties. Voor 2018 is hiermee een bedrag gemoeid van € 140.000,--. Van de overige grondexploitaties vindt bij grondexploitatie Weversweg een afwaardering (€ 22.000,--) plaats. Verder is op dit taakveld een afwaardering voor Laan 60 en het Whemeterrein verwerkt. Beide afwaarderingen zijn gedekt een onttrekking aan de reserves. De lastenoverschrijdingen door afwaarderingen op grondexploitaties zijn gedekt binnen het taakveld door tussentijdse winstnemingen op grondexploitaties.
Programma 4
Taakveld 4.1 Volksgezondheid
Op het onderdeel Algemeen preventieve gezondheidszorg uniform is een overschrijding van € 51.000,-. Dit is veroorzaakt door een gewijzigde begrotingsopzet van Icare voor de jaren 2018 en verder waardoor een verschuiving van kosten per gemeente in de regio heeft plaatsgevonden. Deze verschuiving leidde voor gemeente Nunspeet tot hogere kosten dan begroot. Deze verschuiving is voorgelegd aan de gemeenteraad. In haar vergadering van januari 2019 heeft zij ingestemd met een hogere bijdrage. Daarnaast is er een verschuiving geweest van het maatwerkdeel naar het uniforme deel. Dit zorgt voor een kleine onderschrijding op het onderdeel Preventieve gezondheidszorg maatwerkdeel en is onderdeel van de overschrijding op het onderdeel Algemeen preventieve gezondheidszorg uniform.
Er is sprake een overschrijding van €22.000.- op het onderdeel GGD Gerle-IJssel (6714000). In het Nunspeetse bezuinigingsdocument 2015-2017 is besloten om uit te gaan van een bezuiniging op de GGD NOG met ingang van 2016. Deze bezuiniging is verwerkt in de gemeentelijke meerjarenbegroting voor 2018. Bij de overige GGD-gemeenten was geen draagvlak om tot een dergelijke bezuiniging over te gaan, waardoor de bezuiniging niet doorgevoerd is in de begroting van de GGD NOG en er sprake is van een overschrijding op de begroting van gemeente Nunspeet. Deze overschrijding wordt opgevangen door onderschrijdingen op andere onderdelen binnen het taakveld.
Taakveld 4.2 Riolering
Conform de nota reserves en voorzieningen wordt jaarlijks het evt. positieve saldo op het product riolering toegevoegd aan de voorziening egalisatie rioolheffing. Voorgaande jaren was hierbij sprake van een reserve. Op grond van de verslaggevingsregels zijn toevoegingen aan reserves geraamd op taakveld 9.10 Mutaties reserves. Op aangeven van de accountant is de reserve omgezet naar een voorziening. Aangezien dotaties aan voorzieningen wel rechtstreeks op het betreffende taakveld Riolering moeten worden geboekt, is hierdoor sprake van een overschrijding op dit taakveld. Deze overschrijding wordt enigzins gedempt door een onderschrijding op de afschrijvingen doordat nieuw beleid in de begroting is verwerkt maar nog niet is aangeschaft.
Taakveld 4.3 Afval
Conform de nota reserves en voorzieningen wordt jaarlijks het evt. positieve saldo op het product Afval toegevoegd aan de voorziening egalisatie afvalstoffenheffing. Voorgaande jaren was hierbij sprake van een reserve. Op grond van de verslaggevingsregels zijn toevoegingen aan reserves geraamd op taakveld 9.10 Mutaties reserves. Op aangeven van de accountant is de reserve omgezet naar een voorziening. Aangezien dotaties aan voorzieningen wel rechtstreeks op het betreffende taakveld Afval moeten worden geboekt, is hierdoor sprake van een overschrijding op dit taakveld.
Programma 5
Taakveld 5.5 Openbaar vervoer
Binnen het taakveld openbaar vervoer is een overschrijding van door enerzijds een nieuwe verdeling van de kosten door de gehele begroting van de gemeente Nunspeet. Zo is er een voordeel ontstaan op taakveld 2.3 van €51.000,-- (schoolzwemmen en leerlingenvervoer). Dit neemt niet weg dat er bij de afrekening van de vervoerskosten 2018 per saldo sprake is van een hogere last van €200.000,--. Uit de data analyse is gebleken dat, t.o.v. 2017 153% stijging van het aantal ritten heeft plaatgevonden. Daarnaast zijn de tarieven aangepast naar het huidige prijspijl en wordt er een lagere bijdrage van de Provincie ontvangen.
In de eerste hoofdlijnenrapportage 2018 is gemeld dat de kosten voor het vraagafhankelijke vervoer hoger dan de raming gaan uitvallen. Omdat hier sprake is van een openeinde-regeling is deze overschrijding niet financieel vertaald.
Programma 6
Taakveld 6.1 Crisisbeheersing en brandweer
De brand aan de Hullerweg (opaslag accu's) heeft geleid tot extra uitgaven van € 60.000,--. Eind 2018/begin 2019 zijn de deelnemende gemeenten van de VNOG op de hoogte gesteld van het dreigende exploitatietekort 2018. Begin 2019 heeft de VNOG op basis van de concept-jaarcijfers de gemeenten geïnformeerd over het verwachte negatieve resultaat. Het bij te dragen tekort in het financieel tekort voor de VNOG over 2018 bedraagt voor de gemeente € 102.000,--. Aangezien dit tekort betrekking heeft op 2018 is dit bedrag als een verplichting in de gemeentelijke exploitatie opgenomen. De gemeenteraad is tussentijds op de hoogte gesteld van de brand aan de Hullerweg en de financiële situatie bij de VNOG. Doordat de informatie vanuit de VNOG in 2019 is gekomen, heeft verwerking in de begroting 2018 niet kunnen plaatvinden.
Programma 8
Taakveld 8.1 Economische ontwikkeling
De lasten laten een overschrijding zien van € 57.000,--. Deze overschrijding wordt veroorzaakt doordat deze taken worden uitgevoerd binnen te ontvangen susidiegelden. De overschrijding wordt volledig gecompenseerd door ontvangen (niet-geraamde) subsidiegelden.
Taakveld 8.3 Bedrijfsloket en bedrijfsregelingen
De overschrijding op dit taakveld wordt veroorzaakt door hoger doorbelaste salariskosten. Nunspeet is gastheergemeente geworden voor het beleidsonderdeel Economie. De betrokken RNV-medewerker is met ingang van 2018 in dienst bij Nunspeet. De betreffende salariskosten zijn op dit taakveld verantwoord. Tegenover de overschrijding van de salariskosten staat een hogere inkomst als gevolg van de doorbelasting van de uitvoeringskosten beleidstaak Economie.
Programma 9
Taakveld 9.2 Burgerzaken
Op het taakveld Burgerzaken is sprake van een lastenoverschrijding op personeelskosten. Dit komt door een verschuiving in de personeelskosten. Hogere personeelskosten op taakveld 9.2 wordt gecompenseerd door lagere personeelskosten op andere taakvelden.
Taakveld 9.3 Beheer overige gebouwen en gronden
Dit taakveld heeft een lastenoverschrijding van € 35.000,--. Oorzaak hiervan zijn hogere onderhoudskosten voor gemeentewoningen en gemaakte kosten voor opstellen van vastgoedbeleid. Deze overschrijdingen zijn gecompenseerd doordat meer baten zijn gerealiseerd op dit taakveld op de onderdelen pachten voor gronden en erfpacht.