Jaarrekening - Toelichting op de balans

Toelichting op de balans

Tenzij aangegeven, zijn alle bedragen x € 1.000,-- weergegeven

Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie over de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.

Activa

Materiële vaste activa	2020	2019
Boekwaarde per 1 januari	45.763	43.412
Verschuivingen GREX	-2.323	119
Vermeerderingen	10.417	7.489
Verminderingen	-1.604	-2.320
Bijdragen derden	0	0
Desinvesteringen	0	0
Afschrijvingen	-2.719	-2.938
Boekwaarde per  31 december	49.534	45.763

Per specifiek onderdeel kan van de materiële vaste activa per 31 december 2020 het volgende verloopoverzicht worden gegeven:

Omschrijving	Boekwaarde	Vermeer-	Vermin-	Verschuivingen	Afschrij-	Boekwaarde
	1-1-2020	deringen	deringen	GREX	vingen	31-12-2020
Gronden en terreinen (incl. bossen)	8.216	1.927	-385	-2.323	-9	7.426
Bedrijfsgebouwen	13.222	3.591	-303		-853	15.657
Woonruimten	95	0	0		-7	88
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	840	30	-24		-50	796
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (riolering) waarvoor een heffing wordt geheven	4.082	102	0		-386	3.799
Vervoersmiddelen	468	154	0		-160	462
Machines, apparaten	565	476	-18		-240	783
Overige materiële activa	2.809	818	-205		-266	3.156
Overige materiële activa waarvoor een heffing wordt  geheven	193	14	0		-13	194
TOTAAL ECONOMISCH NUT	30.491	7.113	-935	-2.323	-1.985	32.361
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken	6.670	3.144	-653		-428	8.733
Overige materiële vaste activa	8.601	160	-15		-306	8.441
TOTAAL MAATSCHAPPELIJK NUT	15.272	3.305	-668	0	-734	17.174
TOTAAL GENERAAL	45.763	10.417	-1.604	-2.323	-2.719	49.534

De boekwaarde Gronden en terreinen is verhoogd met de strategische aankopen, die in het verleden gerubriceerd waren onder de Voorraden. Op grond van gewijzigde BBV voorschriften is deze aanpassing doorgevoerd.
Voor een gedetailleerd overzicht van de vaste activa, inclusief de investeringen en afschrijvingen, wordt verwezen naar de Staat van investeringen (bijlage 2.1) en voor een overzicht van de bestedingen en mate van realisatie wordt verwezen naar de bijlage Overzicht restantkredieten (bijlage 2.2) in het boekwerk Bijlagen jaarrekening 2020.

Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingsprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen.
Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en langlopende vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan een jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan een jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Samenstelling	2020	2019
Aandelen Inclusief Groep	417	417
Aandelen Afvalsturing Friesland	28	28
Aandelen NV Bank Nederlandse Gemeenten	188	188
Aandelen Vitens NV	4	4
Aandelen Alliander NV	34	34
Ledenkapitaal Coöperatie Gastvrije Randmeren	10	10
Kapitaalstorting Sportbedrijf Nunspeet	62
Totaal	743	681

Het totale effectenbezit bedraagt per 31 december 2020
• 3.130 aandelen Inclusief Groep met een nominale waarde incl. agio van € 416.520,--
• 63 aandelen Afvalsturing Friesland met een nominale waarde van € 28.350,--
• 75.075 aandelen BNG met een nominale waarde van € 187.687,50
• 24.035 aandelen Vitens met een nominale waarde van € 4.061,92
• 339.318 aandelen Alliander met een nominale waarde van € 34.423,64
• Ledeninbreng in de Coöperatie Gastvrije Randmeren € 10.000,--

In 2020 heeft Sportbedrijf Nunspeet een kapitaalstorting ontvangen van € 62.000,-- om fluctuaties in de liquiditeit op te kunnen vangen.

Verstrekte langlopende leningen c.a.

Samenstelling	2020	2019
Hypothecaire leningen personeelsleden	34	38
Achtergestelde Geldlening Vitens	-	107
Startersleningen	2.002	2.145
Duurzaamheidsleningen	913	895
Toekomstbestendig Wonen	32
Totaal	2.981	3.185

De achtergestelde geldlening Vitens is in 2020 volledig afgelost.

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden

Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde.

De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2020 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2021 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten evenals risico’s en onzekerheden van grondexploitaties (en niet in exploitatie genomen gronden) verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid.

De voorschriften geven aan dat voldoende financiële buffer nodig is om eventuele toekomstige verliezen te kunnen opvangen. Dit heeft geleid tot de vorming van een voorziening risico’s grondexploitaties. De voorziening van € 407.000,-- is voorzien voor het verlies Weversweg (€ 87.000,--), het facilitaire deel van de Kolk (€ 95.000,--), Bedrijventerrein Elspeet (€ 124.000,--) en Elspeterbosweg, Vierhouten (€ 101.000,--).

Voorraad grond voor grondexploitatie (x € 1000,--)

Samenstelling	2020	2019
c. Complexen in exploitatie	5.369	3.596
d. Voorziening grondexploitatie	-407	-1.143
Totaal	4.962	2.453

Gronden zonder kostprijsberekening en Overige gronden zijn gerubriceerd onder de materiële vaste activa.

Voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen kan van het verloop in 2020 het volgende overzicht (x 1 mln.) worden weergegeven:

		Balanswaarde 31 december 2020	Geraamde nog te maken kosten	Geraamde nog te realiseren opbrengsten	Geraamd resultaat
		€	€	€	€
Industrieterrein De Kolk		0,6	8,4	-8,9	0,0
Kijktuinen		0,9	2,3	-3,1	0,0
Elspeet  Noordwest		-0,5	0,5	-0,0	-0,1
Molenbeek		2,0	8,9	-12,2	-1,3
Weversweg		0,1	0,4	-0,4	0,1
Elspeterbosweg 9, Vierhouten		0,3	0,3	-0,5	0,1
Bedrijventerrein Elspeet		1,9	2,5	-4,3	0,1
Totaal onderhanden werk, gronden in exploitatie		5,4	23,2	-29,5	1,0

Specificatie verloop boekwaarden

	Complexen in exploitatie
Boekwaarde 1 januari 2020	3.596
Elspeterbosweg, Vierhouten (vanaf MVA)	344
Bedrijventerrein Elspeet (vanaf Terreinen)	1.811
Verwerking boekwerk jaarrekening 2019	168
Kosten	4006
Opbrengsten	-7.243
Winstneming De Kolk	1.068
Winstneming Molenbeek	1.465
Winstneming Elspeet Noord-West	138
Afronding	16
Boekwaarde 31 december 2020	5.369
Voorziening grondexploitatie	-407
Boekwaarde  31 december 2020	4.962

Voor een verdere toelichting van de grondexploitatie wordt verwezen naar de bijlagen 3.1 en 3.2 in het boekwerk Bijlagen Jaarrekening 2020.

Uitzettingen met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar

Samenstelling per 31 december	2020	2019
Debiteuren overig	648	2.476
Voorziening dubieuze debiteuren	-23	-25
Vorderingen op openbare lichamen	131	272
Belastingdebiteuren	526	458
Voorziening dubieuze belastingdebiteuren	-52	-24
Rekening courant met niet financiële instellingen (SVN)	627	516
Uitzettingen in ’s Rijks schatkist (SKB)	18.037	14.323
Totaal	19.894	17.996

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Schatkistbankieren (SKB)
Decentrale overheden zijn verplicht om hun overtollige middelen in 's Rijks schatkist aan te houden. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen is er een drempelbedrag, afhankelijk van het begrotingstotaal, dat buiten de schatkist mag worden gehouden.
Het drempelbedrag is gelijk aan 0,75% van het begrotingstotaal indien het begrotingstotaal lager is dan € 500 miljoen. Indien het begrotingstotaal hoger is dan € 500 miljoen is de drempel gelijk aan € 3,75 miljoen plus 0,2% van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat. De drempel is nooit lager dan € 250.000,--.

De benutting van het drempelbedrag wordt berekend als gemiddelde over alle dagen in het kwartaal. Gemiddeld mag een decentrale overheid dus maximaal het drempelbedrag buiten de schatkist hebben gehouden.

Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Samenstelling per 31 december	2020	2019
Rekening-courant saldi banken	35	39

 

Overlopende activa
De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Samenstelling per 31 december	2020	2019
Diverse nog te ontvangen bedragen	7.601	6.757
Te ontvangen subsidie Natuur- en landschapsbeheer	335	222
Vooruitbetaalde bedragen	464	266
Totaal	8.400	7.245

Onder de overlopende activa (nog te ontvangen bedragen) zijn ook de vorderingen Sociaal opgenomen voor het “netto” bedrag. Het oninbaar verwachte deel is al voorzien en ten laste van de exploitatie verantwoord.

PASSIVA
Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het gerealiseerde resultaat volgend uit de staat van baten en lasten.
De samenstelling van het eigen vermogen is als volgt:

	2020	2019
Algemene reserves	2.526	1.806
Bestemmingsreserves	44.437	42.549
Bestemmingsreserve gerealiseerd resultaat	7.243	4.528
Totaal reserves	54.206	48.883

Het verloop van de algemene reserve is als volgt:

Algemene reserve
Saldo 1 januari 2020		1.806
Toevoegingen	6.481
Beschikkingen	5.761
Stand per 31 december 2020 (exclusief resultaat 2020)		2.526

 

Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van:

• verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten;
• op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten;
• kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, als het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten en gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.
Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd.

Het verloop van de voorzieningen (in euro’s) is in 2020 als volgt:

Omschrijving	Saldo 1-1-2020	Vermeerdering 2020	Vermindering 2020	Saldo 31-12-2020
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's
Pensioenaanspraken wethouders	2.250.830	348.108	60.571	2.538.367
Personeelsgaranties	268.416		24.219	244.197
Planschades-Juridische procedures	11.998		11.998	-
Voorziening ter egalisatie van kosten
Groot onderhoud de Brake	133.334		23.072	110.262
Voorzieningen (beklemde middelen)
Tarieven afvalstoffenheffing	1.018.463		571.000	447.463
Tarieven rioolheffing	2.606.559	342.134	54.000	2.894.693
Onderhoud recreatieve fietspaden	1.249.818	18.747	50.453	1.218.112
Vermogen Stichting D.G. van Beuningenfonds	265.168	2.652		267.820
Totaal Voorzieningen	7.804.586	711.641	795.313	7.720.914

De voorziening pensioenaanspraken wethouders heeft als doel om toekomstige pensioenrechten van wethouders te bekostigen. Jaarlijks wordt de benodigde storting berekend aan de hand van een actuele actuariële berekening.

Uit de voorziening personeelsgaranties worden de verplichtingen betaald voortvloeiend uit gemaakte afspraken met een aantal medewerkers.

De voorziening groot onderhoud Sport- en Recreatiecentrum De Brake is ingesteld om te beschikken over financiële middelen voor het uitvoeren van groot onderhoud aan het sportcomplex. In verband met de verwachte sluiting is de voorziening groot onderhoud per 31 december 2020 bepaald op € 110.262,--.  Dit geschatte bedrag is nodig voor het noodzakelijk uit te voeren onderhoud (instandhouding).

De voorziening planschades en juridische procedures is bedoeld voor de dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk rechtmatig overheidshandelen (verzoeken van planschade als gevolg van een bestemmingsplanherziening) en ter dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk onrechtmatig overheidshandelen (lopende juridische procedures met betrekking tot de beleidsterreinen Bouwen en Bestuurlijke Zaken).

Beklemde middelen derden betreffen van derden ontvangen gelden met een specifiek bestedingsdoel. Deze gelden mogen niet aan een ander doel worden besteed en zijn daarom beklemd. Wanneer het gaat om beklemde middelen die van andere partijen zijn ontvangen (dus niet overheden), dan moeten conform BBV voorschriften deze middelen zijn opgenomen als voorziening (artikel 44 lid 2).

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer

Vaste geldleningen	2020	2019
Restantschuld leningen per 1 januari	10.773	12.492
Nieuw opgenomen geldleningen	-	-
Af: normale aflossing	1.615	1.719
Restantschuld leningen per 31 december	9.158	10.773

VLOTTENDE PASSIVA
Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar

De samenstelling is als volgt:	2020	2019
Crediteuren	4.411	6.676
Overige schulden: Waarborgsommen derden	9	11
- Transitorische rente	180	210
- Dwangsommen	54	110
Totaal	4.654	7.007

 

Overlopende passiva

De samenstelling is als volgt	2020	2019
Nog te betalen bedragen	2.855	2.371
Vooruit ontvangen bedragen rijksoverheid	7.006	163
Vooruit ontvangen bedragen Provincie	223	304
Vooruit ontvangen parkeervoorzieningen	10	10
Overige vooruit ontvangen bedragen	6	46
Kruisposten	-	-
Totaal	10.100	2.894

Specificatie verloop vooruit ontvangen bedragen provincie:

Omschrijving	Saldo 1-1-2020	Toevoegingen	Onttrekkingen	Saldo 31-12-2020
Subsidie monumenten 2017	40	-	40	-
Subsidie monumenten 2018	39	-	39	-
Subsidie monumenten 2019	64	-	64	-
Subsidie monumenten 2020	-	74	12	62
Kwaliteitsverbetering fietspad Lagerweij Bospad	161	-	-	161
Totaal	304	74	155	223

Specificatie verloop vooruit ontvangen bedragen (rijks)overheid:

Omschrijving	Saldo 1-1-2020	Toevoegingen	Onttrekkingen	Saldo 31-12-2020
TOZO-regeling		3.677		3.677
SPUK-regeling stimulering sport		2.613		2.613
Subsidie reductie energiegebruik woningen		321		321
Subsidie geluidssanering Harderwijkerweg		24		24
Subsidie Diamant		15		15
Bijdrage OAB	150	356	150	356
Subsidie verkeersmaatregelen Oenenburg	11		11	-
Subsidie geluidwerende gevelmaatregelen	2	-	2	-
Totaal	163	7.006	163	7.006

Rentelasten

Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven:	Rekening	Begroting incl. wijz.	Rekening
	2020	2020	2019
Rente langlopende geldleningen	341	390	421
Rente kortlopende geldleningen	60	-	6
Rente eigen financieringsmiddelen	-	-	-
Totaal	401	390	427

Langlopende geldleningen
Er zijn in 2020 geen langlopende leningen aangetrokken. Voor zover binnen de kasgeldlimiet was toegestaan, werd in 2020 zo veel mogelijk met kort geld gefinancierd. Dit gezien de lagere rentetarieven ten opzichte van de kapitaalmarktrente.

Rente kortlopende geldleningen
Het was gezien de lage rentestand op de geldmarkt in 2020 heel aantrekkelijk om investeringen met zogenoemd kort geld te financieren. Binnen de gestelde kaders is hier zo optimaal mogelijk gebruik van gemaakt. Daarbij is de kapitaalmarkt nauwlettend in het oog gehouden om bij een rentestijging te gaan consolideren van kasgeldleningen naar vaste geldleningen.

Rente eigen financieringsmiddelen
Als gevolg van de wijzigingen in de BBV wordt er vanaf 2017 geen rente meer berekend over de eigen financieringsmiddelen.

Afschrijvingen

Hiervan kan het volgende overzicht worden gegeven:	Rekening 2020	Begroting incl. wijz. 2020	Rekening 2019
Totale afschrijvingslasten	2.830	3.563	3.092

Gewaarborgde leningen
Het buiten de balanstelling opgenomen bedrag (in euro’s) voor gewaarborgde leningen is als volgt te specificeren:

Naam geldnemer	Doel geldlening	Restant per 01-01-2020	Restant per 31-12-2020	Gewaarborgd door gemeente
Vitens, Zwolle	Drinkwatervoorziening	6.806.703	-	-
Inclusief Groep Nunspeet	Werkvoorziening	1.833.333	1.750.000	256.666
Stichting Habion	Sociale woningbouw	5.200.000	5.200.000	2.600.000
Omnia Wonen	Sociale woningbouw	113.043.883	106.116.152	83.654.652
Nunspeetse Ruiterclub	Tweede rijhal	76.001	69.667	69.667
Garanties Particulieren	Aankoop woningen	879.021	813.864	813.864
Totaal		127.838.941	113.949.683	87.394.849

Een nadere detaillering van de leningen is als bijlage 2.4 en 2.5 opgenomen in het Bijlagenboek Jaarrekening 2019.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en rechten
Voor langlopende leasecontracten zijn geen verplichtingen aangegaan.