Jaarrekening - Toelichting op de balans

Toelichting op de balans

Tenzij aangegeven, zijn alle bedragen x € 1.000,- weergegeven

Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie over de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.

Activa

Per specifiek onderdeel kan van de materiële vaste activa per 31 december 2024 het volgende verloopoverzicht worden gegeven:

De boekwaarde Gronden en terreinen is verhoogd met de strategische aankopen, die in het verleden gerubriceerd waren onder de Voorraden. Op grond van gewijzigde voorschriften van de BBV is deze aanpassing doorgevoerd.
Voor een gedetailleerd overzicht van de vaste activa, inclusief de investeringen en afschrijvingen, wordt verwezen naar de Staat van investeringen (bijlage 2.1). Voor een overzicht van de bestedingen en mate van realisatie wordt verwezen naar de bijlage Overzicht restantkredieten (bijlage 2.2) in het boekwerk Bijlagen jaarrekening 2024.

Financiële vaste activa
Kapitaalverstrekkingen, leningen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van eventuele aflossingen. Deelnemingen worden in afwijking hiervan gewaardeerd tegen marktwaarde als deze waarde lager is dan de verkrijgingsprijs. De bijdrage in activa in eigendom van derden wordt gewaardeerd tegen het bedrag van de verstrekte bijdrage verminderd met afschrijvingen.
Onder uitzettingen worden aandelen, obligaties, maar ook leningen en langlopende vorderingen verstaan. Uitzettingen met een looptijd korter dan een jaar worden opgenomen onder de vlottende activa. Uitzettingen met een oorspronkelijke looptijd van langer dan een jaar worden gedurende de gehele looptijd onder de financiële vaste activa opgenomen.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

Kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen

Het totale effectenbezit bedraagt per 31 december 2024
• 3.130 aandelen Inclusief Groep met een nominale waarde incl. agio van € 416.520,-
• 63 aandelen Afvalsturing Friesland met een nominale waarde van € 28.350,-
• 75.075 aandelen BNG met een nominale waarde van € 187.687,50
• 24.035 aandelen Vitens met een nominale waarde van € 4.061,92
• 339.318 aandelen Alliander met een nominale waarde van € 34.423,64
• Ledeninbreng in de Coöperatie Gastvrije Randmeren € 10.000,-

Leningen aan deelnemingen

Toelichting
In 2020 heeft Sportbedrijf Nunspeet een kapitaalstorting ontvangen van € 62.000,- om fluctuaties in de liquiditeit op te kunnen vangen.

In 2021 is de gemeente ingegaan op het verzoek van Alliander om deel te nemen in de verstrekking van een reverse converteerbare hybride obligatielening voor een bedrag van  maximaal € 1.488.292,-. Het recht op conversie betekent dat de leningnemer (Alliander NV) het recht heeft de lening gedeeltelijk of geheel om te zetten in aandelen indien de A-rating op grond van objectieve omstandigheden onzeker wordt.

In 2023 is aan Sportbedrijf Nunspeet een lening verstrekt van € 211.002,- voor de aanschaf van inventaris ten behoeve van de inrichting van Sportief Recreatiecentrum De Wiltsangh. In 2024 is op deze lening € 24.175,- afgelost.

Overige langlopende leningen

VLOTTENDE ACTIVA

Voorraden

Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs dan wel lagere marktwaarde.

De waardering van de gronden in exploitatie per 31 december 2024 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2025 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses ter zake. Dit betreft de beste inschatting op dit moment die omgeven is door de nodige risico’s, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening voor negatieve grondexploitaties. Voor een gedetailleerde toelichting van de gehanteerde uitgangspunten alsmede risico’s en onzekerheden van grondexploitaties (en niet in exploitatie genomen gronden) verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid.

De voorschriften geven aan dat voldoende financiële buffer nodig is om eventuele toekomstige verliezen te kunnen opvangen. Dit heeft geleid tot de vorming van een voorziening risico’s grondexploitaties. Er is een verliesvoorziening van € 4.897.590,- getroffen voor het verwachte verlies op eindwaarde van de projecten Weversweg (€ 408.157,-), Bedrijventerrein Elspeet (€ 1.494.649,-) en 't Hul Noord (€ 2.994.784,-).

Voorraad grond voor grondexploitatie (x € 1.000,-)

Gronden zonder kostprijsberekening en Overige gronden zijn gerubriceerd onder de materiële vaste activa.

Voor het totaal van de in exploitatie zijnde complexen kan van het verloop in 2024 het volgende overzicht (x 1 mln.) worden weergegeven:

Specificatie verloop boekwaarden (x € 1.000,-)

Uitzettingen met een rente typische looptijd korter dan 1 jaar

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Schatkistbankieren (SKB)
Sinds 2013 is het schatkistbankieren voor de gemeente van toepassing. Dit heeft een wettelijke basis in de wet Financiering decentrale overheden (wet FIDO). Concreet betekent dit dat gemeenten verplicht zijn om hun overtollige liquide middelen aan te houden in de schatkist bij het rijk. Gemeenten mogen alleen positieve banksaldi voor het betalingsverkeer op eigen bankrekeningen aanhouden.  Voor de aan te houden middelen in ’s Rijks schatkist is vanaf 1 juli 2021 een drempel van toepassing, die is vastgesteld op 2% van het begrotingstotaal met een minimum van € 1.000.000,- afhankelijk van het begrotingstotaal, dat buiten de schatkist mag worden gehouden.

De benutting van het drempelbedrag wordt berekend als gemiddelde over alle dagen in het kwartaal. Gemiddeld mag een decentrale overheid dus maximaal het drempelbedrag buiten de schatkist hebben gehouden.

Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Overlopende activa
De overlopende activa zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Onder de overlopende activa (nog te ontvangen bedragen) zijn ook de vorderingen Sociaal opgenomen voor het “netto” bedrag. Het oninbaar verwachte deel is al voorzien en ten laste van de exploitatie verantwoord.

PASSIVA
Voor zover niet anders vermeld, zijn passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.

Eigen vermogen
Het Eigen Vermogen bestaat uit de (bestemmings)reserves en het gerealiseerd resultaat 2024 volgend uit de staat van baten en lasten over het boekjaar 2024.
Het doel en de reden van de reserves is opgenomen in de nota Reserves en Voorzieningen. Het verloopoverzicht van de (bestemmings)reserves is opgenomen in bijlage 1.

De samenstelling van het Eigen Vermogen is als volgt:

Het verloop van de algemene reserve is als volgt:

Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd ter afdekking van:

• verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs is in te schatten;
• op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten;
• kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt, als het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.

Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten en gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.
Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd.

Het verloop van de voorzieningen (in euro’s) is in 2024 als volgt:

- De voorziening pensioenaanspraken wethouders heeft als doel om toekomstige pensioenrechten van wethouders te bekostigen. Jaarlijks wordt de benodigde storting berekend aan de hand van een actuele actuariële berekening.

- Uit de voorziening personeelsgaranties worden de verplichtingen betaald voortvloeiend uit gemaakte afspraken met een aantal medewerkers.

- De voorziening wachtgeld wethouders/burgemeester is gevormd in 2022. Deze voorziening is gebaseerd op de maximale verplichting voor een periode van 3 jaar.  Voor politieke ambtsdragers is er namelijk geen centraal pensioenfonds, wethouders bouwen uit hoofde van de Algemene Pensioenwet politieke ambtsdragers (Appa) pensioenrechten bij de gemeente op. 

- Per 1 januari 2022 kunnen medewerkers bovenwettelijke vakantie-uren sparen. Hiervoor is in 2022 de voorziening Verlofsparen gevormd. 

- De voorziening planschades en juridische procedures is bedoeld voor de dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk rechtmatig overheidshandelen (verzoeken van planschade als gevolg van een bestemmingsplanherziening) en ter dekking van kosten die kunnen voortvloeien uit mogelijk onrechtmatig overheidshandelen (lopende juridische procedures met betrekking tot de beleidsterreinen Bouwen en Bestuurlijke Zaken).

- Beklemde middelen derden betreffen van derden ontvangen gelden met een specifiek bestedingsdoel. Deze gelden mogen niet aan een ander doel worden besteed en zijn daarom beklemd. Wanneer het gaat om beklemde middelen die van andere partijen zijn ontvangen (dus niet overheden), dan moeten conform BBV voorschriften deze middelen zijn opgenomen als voorziening (artikel 44 lid 2).

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van 1 jaar of langer

VLOTTENDE PASSIVA
Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan 1 jaar

Overlopende passiva

Specificatie verloop vooruitontvangen van Rijksoverheid

Specificatie verloop vooruitontvangen bedragen van Provincie:

Rentelasten

Langlopende geldleningen
In 2024 zijn er geen nieuwe langlopende leningen aangetrokken. 

Rente kortlopende geldleningen
Het was gezien de lage rentestand op de geldmarkt in 2024 aantrekkelijk om investeringen met zogenoemd kort geld te financieren. Binnen de gestelde kaders is hier zo optimaal mogelijk gebruik van gemaakt. 

Rente eigen financieringsmiddelen
Als gevolg van de wijzigingen in de BBV wordt er vanaf 2017 geen rente meer berekend over de eigen financieringsmiddelen.

Afschrijvingen

Gewaarborgde leningen
Het buiten de balanstelling opgenomen bedrag (in euro’s) voor gewaarborgde leningen is als volgt te specificeren:

Een nadere detaillering van de leningen is als bijlage 2.4 en 2.5 opgenomen in het Bijlagenboek Jaarrekening 2024

Niet in de balans opgenomen verplichtingen en rechten
Voor langlopende leasecontracten zijn geen verplichtingen aangegaan.